Fallex op Vliegbasis Woensdrecht

Geschreven door:

Ton de Vries

Van de 40 jaar die de Koude Oorlog heeft geduurd heb ik er ruim 30 in ’s Konings wapenrok beleefd, van 1958 tot het einde in 1989. Een van de kenmerken van die periode bestond uit de veelvuldige alarmering van staven en onderdelen om de paraatheid te testen, vaak gevolgd door oefeningen “op papier” en/of door “daadwerkelijk” te beoefenen maatregelen en activiteiten die onder gesimuleerde omstandigheden moesten worden uitgevoerd. Daarnaast was het gebruikelijk om tijdens staf-oefeningen, waarbij de onderdelen “input” moesten leveren, “op papier” vliegtuigen te laten weghelpen of zelfs inzetten vanaf daarvoor aangewezen NAVO-bases. Dit werd ook zo nu en dan in de werkelijkheid beproefd.

Recce-vliegtuigen?
Dat inzetten van “papieren” vliegtuigen vanaf NAVO-bases waar ze “vreemd” waren heeft dan ook soms wel verwarring gesticht. In een bundeltje papieren die ik had bewaard trof ik mijn eerste verslag van een oefening aan: “Fallex 62”. Deze ervaring heeft geleerd dat je voor het plezier in dit werk het spel zo veel mogelijk moet meespelen: een beroep op de eigen en andermans fantasie loont, zolang de gang van zaken maar niet wordt gefrustreerd. Plaats van handeling is Vliegbasis Woensdrecht. Het operationele 326- Squadron is al enige tijd weg, de Jachtvliegopleiding is Transitievliegopleiding (TVO) geworden met T-33’s (incl. 2 ex RT-33’s, fotoverkenners). Aan de rand van het “oude veld” vindt men de Elementaire Vliegopleiding (EVO) en de Vlieginstructeursopleiding (VIO) op Fokker S-11, een aantal stafgebouwen en diverse hangars, werkplaatsen en magazijnen en de Straalmotorenwerkplaats. Ook het z.g. “Kremlin” bevindt zich daar: dat is de staf van de Technische Dienst, ook op andere bases vanuit de uitvoerende sector zo aangeduid sinds de invoering van het Centraal Geleid Onderhoud (CGO), een van oorsprong Amerikaans systeem voor de bedrijfsvoering. (Men vond het nogal centralistisch). Het “oude veld” verdween bij de voorbereidingen op de Kruisraketten.

De oefening duurde ca. 9 x 24 uur, ik had m.i.v. de tweede dag steeds dienst als Celhoofd Technische Dienst buiten de normale diensturen. Er waren diverse cellen, zoals Operaties, Materieel en Motortransport die het spel moesten spelen terwijl de rest van de basis zich met de dagelijkse gang van zaken onledig hield.

De eerste avond bracht ons een drietal Canberra’s (bommenwerpers) en een Pembroke (transportvliegtuig) afkomstig van RAF Brüggen (West Duitsland). Op de tweede dag om 12.45Z zijn 5 Canberra’s gereed gemeld. Om 16.45Z (Greenwich Mean Time) werd gevraagd om “Recce-vliegtuigen t.b.v. de staf” (verkenningsvliegtuigen). Kennelijk nog niet enthousiast voor het spel geven we als antwoord: Geen RT-33 beschikbaar, de Canberra’s zijn bommenwerpers. Vijf minuten later geven we door: M-102 (RT-33) is op Deelen (toen nog een actief vliegveld).

Om 23.45Z wordt geopperd dat de Canberra’s misschien PR-7’s zijn, dus recce-kisten: er wordt nu gesproken over nummers van startpatronen voor de motoren. Om 00.10 Z wordt vastgesteld: we hebben 5 Canberra’s PR-7 ingedeeld en serviceable (het spel kan beginnen).

Om 01.05Z order van staf BDL/CLV (Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten/Commando Luchtverdediging): T-birds zijn niet “operationeel’, niet meer doorgeven op vliegtuigstatus. Jammer, minder spel. Om 03.50Z tegenorder van BDL/CLV: (R)T-33 toch opgeven. We krijgen er zelfs rapportagecodes bij. De M-103 bij Aviolanda (tegenwoordig Fokker Aircraft Services), voeren we op als gereed binnen 3 dagen. Toch spel ?

Jazeker: om 05.20Z komt de opdracht “z.s.m. ter beschikking te doen stellen 6 S-11 vliegtuigen met gronduitrusting, gereedschap, special to type tools, handvoorraden, pre-issue stock, alsmede 8 vliegers, benodigde grondpersoneel, tentenmateriaal, keukenuitrusting, noodrantsoenen voor 4 dagen en transportmiddelen”.

Er volgt nu een reeks opdrachten en gereedmeldingen waaruit blijkt dat de diverse deelnemers het spel inderdaad spelen. De S-11 vlucht blijkt om 10.05Z een naam te hebben, t.w. “Pelgrim” en Commandant Nr 1 Instructiesquadron krijgt van ons (TD-cel) op welke kisten worden ingedeeld (CGO !); personeel moet hij aanwijzen uit eigen gelederen. Om 12.40Z krijgen we bericht dat onze 7 Piper Cubs een uur geleden naar Ypenburg zijn vertrokken en daar blijven. Om 17.00Z wordt gemeld dat “Pelgrim” is gestart, naar later blijkt zijn ze naar Wassenaar. Dat waren dus de recce-vliegtuigen t.b.v. de staf”? Of waren het die Piper Cubs?

Met de papieren Canberra’s is drie dagen lang, voordat – traditiegetrouw – de bom viel, niets gedaan en daarna al helemaal niet. Uit wat er zich verder afspeelde blijkt vooral dat in die tijd de strategie van (dreigen met) “Massale Vergelding” en het ondergaan van de gevolgen werd beoefend.

Een maand later beleefde de wereld de Cubaanse Rakettencrisis. Ik kan me niet herinneren dat daarvan iets op Woensdrecht is doorgedrongen – het moet toch wel!? Vreemd…

Verhalen

Moord op Kennedy

In de nacht van 22 november 1963 was ik op patrouille in Büren Duitsland. Mijn chauffeur en ik schrokken ons te pletter toen er opeens een tank voor ons stopte. Gelukkig bleken het Engelsen te zijn, die ons vertelden, dat president Kennedy was doodgeschoten. Een...

Bij de Koninklijke Marine tijdens de Koude Oorlog

Op 17 augustus 1970 ben ik in dienst van de Koninklijke Marine getreden. Het heetste punt, de Cuba crisis, was al geweest maar de dreiging van een kern oorlog was nog steeds aanwezig.  Als 16 jarig jochie was ik daar niet zo mee bezig. Ik vond alles nog spannend....

Russen afluisteren

Brief van Henk Braakman, ontvangen op maandag 13-11-2023. Het betreft zijn belevenis van zijn diensttijd in de Koude Oorlog. Transcriptie Lichting 1956-6 Op 4 mei 1956 (wat een timing) lag er op de deurmat bij ons thuis een enveloppe met daarin een ‘bevel’ namens...

Conflict en komische wraak

Bij het militaire onderdeel waar ik was geplaatst, werkte ik op een technische afdeling onder leiding van een 'Korporaal 1', die bekend stond als een zuiplap die dacht dat hij de baas was. Op een dag kregen we een conflict over een handeling, terwijl we dezelfde...

Sloepvaren & Nieuw Guinea

Dit waargebeurde verhaal speelt zich af rond de jaren 1955 in de Aziatische archipel en net daarbuiten. Ik kwam op als dienstplichtig matroos in Hollandsche Rading naar de Marine kazerne. Daar werd ik binnenste buiten gekeerd en voorzien van de nodige uitrusting,...

Geheimzinnige schepen

In het begin van de 1950-er jaren hebben er een paar jaar een tweetal passagiersschepen in de Numansdorpse Veerhaven gelegen. Niemand wist waarom ze daar lagen en van wie ze waren. Het was allemaal heel geheimzinnig. Veel verhalen deden de ronde over het doel van...

Van Kanonnier tot touringcar-chauffeur

Geboren in augustus 1960, dus opgegroeid in de jaren 60 en 70, kregen wij te horen van de atoombom. En nog erger, de waterstofbom en de Russen. Niet dat ik er bang voor was, want met Den Helder dichtbij wist je dat als er zo'n grote bom zou vallen ook wij de klos...

Mijn jongenskamer ……

Een foto van mijn jongenskamertje. Het is door de tijd een wazig beeld geworden. Ik weet nog dat ik het maakte met mijn eerste fototoestel, een Agfa Clack, gekregen voor mijn vijftiende verjaardag in 1961. Ja ik ben van 1946. Dat fotootje illustreert de...

De Stingerbol

Ik ben als instructeur en opleidingsontwikkelaar van 1992 tot en met 1995 werkzaam geweest als in de Stingertrainer te Ede. In de stinger trainer werden schutters opgeleid van de Landmacht, Luchtmacht en Mariniers. De bol is van binnen voorzien van projectie...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes