Herinneringen aan de Koude Oorlog

Geschreven door:

Bert Kasper

Ik ben in 1941 geboren in Delfzijl en kan me nog vaag het vele schieten herinneren, evenals de bommenwerpers op weg naar Duitsland met het bijbehorende luchtalarm. Vaag besefte ik dat dat bij oorlog hoorde. Naarmate ik ouder werd pikte ik wel eens verhalen op over ‘het rode gevaar’ en het communisme. Er werd thuis en in de kerk gebeden om de macht van het communisme – wat dat dan ook wezen moge – tegen te gaan. Dat communisme ofwel het rode gevaar moest wel iets angstaanjagends zijn.

Toen ik een jaar of 10 was luisterde ik met gespitste oren naar een meneer op de radio die over de verschrikkingen van de waterstof- en de H-bom vertelde. Ik vond dat zowel griezelig als interessant. In De Spiegel, het tijdschrift dat we thuis lazen, stonden foto’s van een paddenstoelwolk na een atoombomexplosie. En de communisten hadden ook zulke bommen, vertelde de man in zijn radiopraatje.

Tijdens mijn tienertijd werd ik me meer bewust van de Koude Oorlog. Dit bewustzijn werd versterkt toen – ik was 15 – het leger van de Sovjetunie Hongarije binnenviel. In de krant en in De Spiegel las ik erover en zag de foto’s van soldaten, tanks en kanonnen in Hongarije. En ik las ook de verhalen over vluchtelingen uit dit land. Ik tekende Janos Kadar, de door de Sovjets aangestelde president van het onder de voet gelopen Hongarije, in mijn schoolagenda met een doodskop eronder. En mijn orgelleraar leerde me het Hongaarse volkslied, dat ik nog altijd kan spelen. Maar ik vergat Hongarije toen de Spoednik werd gelanceerd, wat ik toch maar even een prestatie van die Russen vond. Ik zat zolang op de korte golf van onze radio naar het signaal van die Spoednik te zoeken dat mijn vader stapelgek werd van dat gepiep en geblub en me bars beval die radio onmiddellijk uit te zetten.

In diezelfde tijd verslechterde mijn gezichtsvermogen, dat toch al niet 100% was, dusdanig dat ik naar het Chr. Instituut voor Blinden en Slechtzienden Bartimeüs in Zeist moest om het brailleschrift te leren en een kantooropleiding te volgen. Natuurlijk werd ook op het instituut gesproken over de verhoudingen tussen Oost en West. Ik las De Brug bij Andau over de Hongaarse opstand. Maar de materie hield me niet echt bezig.

In 1961 ging ik werken en wonen in Amersfoort. Algauw kwam de Koude Oorlog weer in beeld, met name door de Cubacrisis. Het nieuws stond er bol van. Ik kreeg het echt benauwd toen ik, ik weet niet meer van welke instantie, in brailleschrift een uitgebreide handleiding kreeg wat te doen als de bom zou vallen en fallout zou neerdalen. Ik dacht: laat ze de eerste bom maar op Amersfoort gooien, dan is alles in een klap voorbij. Maar de bom viel niet, zodat de angst voor het Oostblok wegebde.

Een keer heb ik een BB-kelder bezocht en kreeg uitvoerige uitleg over alles erop en eraan en dat vond ik best interessant. Later kreeg ik interesse voor dat Oostblok. Ik dacht: we krijgen een vijandsbeeld over het Oosten voorgespiegeld, maar hetzelfde doen ze in het Oosten natuurlijk ook over het Westen. Ik luisterde geregeld naar de DDR-radiozender ADN en, als die fatsoenlijk doorkwam op de krakende middengolf, naar het Nederlandse radiokwartiertje vanuit Moskou. Zou het Westen nu zoveel beter zijn, vroeg ik me af. De Amerikanen roosterden immers hele dorpen met hun napalm en ontbladerden uitgestrekte bossen.

Echt bang voor het Oosten ben ik eigenlijk nooit geweest, ook al las en hoorde ik over het onrecht en het niet respecteren van de mensenrechten dat de bevolking soms werd aangedaan. Er was immers altijd wel ergens een oorlog met de nodige ellende aan de gang. Met het neerslaan van de ‘Praagse Lente’ kwam het Oosten weer uitgebreid in het nieuws. Maar dat was naar mijn idee toch minder dramatisch dan de Hongaarse opstand van 1956.

In de loop van de jaren heb ik de nodige boeken gelezen en de laatste tijd ook podcasts beluisterd over Rusland en de Sovjetunie om meer over de achtergronden en beweegredenen van hun handelen te weten te komen.
Het is ten zeerste te betreuren dat het na de Koude Oorlog zó is misgegaan en de Koude Oorlog de kop weer heeft opgestoken! Hopelijk komt er een tijd dat Oost en West beter met elkaar overweg kunnen.

Bert Kasper

Verhalen

Moord op Kennedy

In de nacht van 22 november 1963 was ik op patrouille in Büren Duitsland. Mijn chauffeur en ik schrokken ons te pletter toen er opeens een tank voor ons stopte. Gelukkig bleken het Engelsen te zijn, die ons vertelden, dat president Kennedy was doodgeschoten. Een...

Bij de Koninklijke Marine tijdens de Koude Oorlog

Op 17 augustus 1970 ben ik in dienst van de Koninklijke Marine getreden. Het heetste punt, de Cuba crisis, was al geweest maar de dreiging van een kern oorlog was nog steeds aanwezig.  Als 16 jarig jochie was ik daar niet zo mee bezig. Ik vond alles nog spannend....

Russen afluisteren

Brief van Henk Braakman, ontvangen op maandag 13-11-2023. Het betreft zijn belevenis van zijn diensttijd in de Koude Oorlog. Transcriptie Lichting 1956-6 Op 4 mei 1956 (wat een timing) lag er op de deurmat bij ons thuis een enveloppe met daarin een ‘bevel’ namens...

Conflict en komische wraak

Bij het militaire onderdeel waar ik was geplaatst, werkte ik op een technische afdeling onder leiding van een 'Korporaal 1', die bekend stond als een zuiplap die dacht dat hij de baas was. Op een dag kregen we een conflict over een handeling, terwijl we dezelfde...

Sloepvaren & Nieuw Guinea

Dit waargebeurde verhaal speelt zich af rond de jaren 1955 in de Aziatische archipel en net daarbuiten. Ik kwam op als dienstplichtig matroos in Hollandsche Rading naar de Marine kazerne. Daar werd ik binnenste buiten gekeerd en voorzien van de nodige uitrusting,...

Geheimzinnige schepen

In het begin van de 1950-er jaren hebben er een paar jaar een tweetal passagiersschepen in de Numansdorpse Veerhaven gelegen. Niemand wist waarom ze daar lagen en van wie ze waren. Het was allemaal heel geheimzinnig. Veel verhalen deden de ronde over het doel van...

Van Kanonnier tot touringcar-chauffeur

Geboren in augustus 1960, dus opgegroeid in de jaren 60 en 70, kregen wij te horen van de atoombom. En nog erger, de waterstofbom en de Russen. Niet dat ik er bang voor was, want met Den Helder dichtbij wist je dat als er zo'n grote bom zou vallen ook wij de klos...

Mijn jongenskamer ……

Een foto van mijn jongenskamertje. Het is door de tijd een wazig beeld geworden. Ik weet nog dat ik het maakte met mijn eerste fototoestel, een Agfa Clack, gekregen voor mijn vijftiende verjaardag in 1961. Ja ik ben van 1946. Dat fotootje illustreert de...

De Stingerbol

Ik ben als instructeur en opleidingsontwikkelaar van 1992 tot en met 1995 werkzaam geweest als in de Stingertrainer te Ede. In de stinger trainer werden schutters opgeleid van de Landmacht, Luchtmacht en Mariniers. De bol is van binnen voorzien van projectie...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes